ไม่แจ้งประกาศขายทอดตลาดผู้มีส่วนได้เสีย การขายทอดตลาดจึงไม่ชอบ เมื่อศาลสั่งให้เพิกถอนการขายทอดตลาดและให้ขายทอดตลาดใหม่ ถือเสมือนว่าไม่มีการขายทอดตลาด ไม่ต้องเพิกถอนนิติกรรม

ผู้ร้องรับจำนองที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างจากจำเลยเพื่อเป็นการประกันชำระหนี้ โจทก์บังคับคดียึดที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างดังกล่าวเพื่อชำระหนี้ตามคำพิพากษา เจ้าพนักงานบังคับคดีมีหนังสือแจ้งให้ผู้ร้องส่งมอบโฉนดที่ดินและแถลงวิธีการขายทอดตลาดเมื่อวันที่ 22 มกราคม 2562 ผู้ร้องส่งมอบโฉนดที่ดินและแถลงวิธีการขายทอดตลาดโดยปลอดจำนองต่อเจ้าพนักงานบังคับคดี ต่อมา วันที่ 30 เมษายน 2562 เจ้าพนักงานบังคับคดีขายทอดตลาดที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างดังกล่าว โดยไม่ได้แจ้งให้ผู้ร้องทราบถึงประกาศขายทอดตลาดทรัพย์สินดังกล่าว ผู้คัดค้านที่ 1 ประมูลซื้อที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างได้ในราคา 1 ล้านบาท ต่อมา วันที่ 27 สิงหาคม 2562 ผู้คัดค้านที่ 1 ขายที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างดังกล่าวให้แก่ผู้คัดค้านที่ 2 ในราคา 3 ล้านบาท และผู้คัดค้านที่ 2 นำไปจดทะเบียนจำนองกับผู้คัดค้านที่ 3 ในวงเงิน 4 ล้านบาท

ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 331 เมื่อศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ขายทอดตลาดแล้ว การดำเนินการบังคับคดีให้เป็นหน้าที่ของเจ้าพนักงานบังคับคดี ที่ต้องแจ้งประกาศการขายทอดตลาดแก่ผู้มีส่วนได้เสีย ในการบังคับคดี การที่เจ้าพนักงานบังคับคดีไม่ได้แจ้งผู้ร้องซึ่งเป็นผู้มีส่วนได้เสีย ให้ทราบถึงประกาศการขายทอดตลาด จนเป็นเหตุให้ผู้ร้องไม่ทราบวันขายทอดตลาด จึงไม่มีโอกาสเข้าสู่ราคาเองหรือหาบุคคลเข้าสู่ราคาเพื่อให้ได้ราคาตามที่ตนต้องการ ผู้คัดค้านที่ 1 เข้าสู้ราคาเพียงรายเดียว เสนอซื้อในราคาต่ำกว่าหนี้จำนองเป็นจำนวนมาก และหลังจากผู้คัดค้านที่ 1 รับโอนทรัพย์สินดังกล่าวเพียง 43 วัน ผู้คัดค้านที่ 1 ขายทรัพย์สินดังกล่าวให้แก่ผู้คัดค้านที่ 2 ในราคาสูงกว่าเท่าตัว จึงเป็นการดำเนินการบังคับคดีฝ่าฝืนต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 331 วรรค 2 ศาลฎีกาต้องมีคำสั่งให้เพิกถอนการขายทอดตลาดดังกล่าวและให้ขายทอดตลาดใหม่ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 295 วรรค 2 

แต่ที่ผู้ร้องมีคำขอให้เพิกถอนนิติกรรมภายหลังการขายทอดตลาดดังกล่าวนั้นเห็นว่าคำพิพากษาของศาลฎีกาที่ให้เพิกถอนการขายทอดตลาดต้องถือเสมือนว่าไม่มีการขายทอดตลาดและไม่มีการจดทะเบียนสิทธิ์ให้แก่ผู้คัดค้านที่ 1 และที่ 2 ผู้คัดค้านที่ 1 และที่ 2 ไม่ได้รับความคุ้มครอง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1330 เมื่อผู้คัดค้านที่ 2 ไม่ใช่เจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดิน ย่อมไม่อาจไปจดทะเบียนจำนองแก่ผู้คัดค้านที่ 3 ได้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 705 จึงไม่จำต้องเพิกถอนนิติกรรมดังกล่าว 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3604/2566

ซื้อทรัพย์จากการขายทอดตลาดย่อมมีสิทธิ์ในทรัพย์บริบูรณ์ตั้งแต่เจ้าพนักงานบังคับคดีเคาะไม้

โจทก์เป็นผู้ซื้อทรัพย์พิพาทจากการขายทอดตลาดของเจ้าพนักงานบังคับคดีตามคําสั่งศาลโดยสุจริตและชำระราคาครบถ้วนแล้ว นับแต่เจ้าพนักงานบังคับคดีผู้ทอดตลาดแสดงความตกลงด้วยการเคาะไม้ โจทก์ย่อมมีสิทธิในทรัพย์พิพาทโดยบริบูรณ์ แม้ยังไม่ได้จดทะเบียนรับโอนทรัพย์พิพาท โจทก์ย่อมมีอำนาจฟ้องขับไล่ผู้อาศัยในทรัพย์พิพาทได้ ส่วนการจดทะเบียนต่อเจ้าพนักงาน เป็นเพียงวิธีการไม่ทำให้การซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ตกเป็นโมฆะ ซึ่งตาม ปพพ.ม. 1330 เป็นบทกฎหมายกำหนดเรื่องการขายทอดตลาดทรัพย์สินตามคำสั่งศาลไว้เป็นกรณีพิเศษ 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1747/2566

ครอบครองปรปักษ์แต่ยังไม่จดทะเบียน สู้ผู้ซื้อจากการขายทอดตลาดการบังคับคดีไม่ได้

ครอบครองปรปักษ์จนได้กรรมสิทธิ์แต่ยังไม่จดทะเบียน จะยกสู้ผู้ซื้อจากการขายทอดตลาด การบังคับคดี 1330 ที่เสียค่าตอบแทนโดยสุจริตและจดทะเบียนสุจริตไม่ได้ ตาม 1299 วรรค 2 

ฎีกาที่ 3150/2565