กู้ยืมเงินโดยทำสัญญาขายฝากเป็นประกันการชำระหนี้ ไม่มีเจตนาที่จะรับซื้อฝากแต่แรก เป็นการทำสัญญาขายฝากอำพรางสัญญากู้ยืม

โจทก์กู้ยืมเงินจำเลยโดยจดทะเบียนขายฝากที่ดินไว้ โจทก์ไม่ได้ใช้สิทธิไถ่ภายในกำหนด แต่ไปทำสัญญาประนีประนอมยอมความว่าจะนำเงินไปชำระหนี้แก่จำเลย โดยสัญญาประนีประนอมยอมความไม่ได้กล่าวถึงสัญญาขายฝากแต่อย่างใด โจทก์กับจำเลยไม่มีเจตนาแปลงหนี้ใหม่ สัญญาขายฝากยังมีอยู่ไม่ได้ระงับสิ้นไป 

แต่โจทก์มีเจตนากู้ยืมเงินจำเลยโดยจดทะเบียนขายฝากเป็นประกันตามความประสงค์ของจำเลย ส่วนจำเลยเจตนาให้โจทก์กู้ยืมเงินโดยหวังดอกเบี้ย แต่ประสงค์ให้มีการทำสัญญาขายฝากเพื่อเป็นประกันการชำระหนี้โดยไม่มีเจตนาที่จะรับซื้อฝากที่ดินมาตั้งแต่ต้น แสดงว่าโจทก์กับจำเลยไม่ได้เจตนาผูกพันกันจริงตามสัญญาขายฝาก แต่เป็นการทำสัญญาขายฝากเพื่ออำพรางการกู้ยืมเงิน สัญญาขายฝากเป็นการแสดงเจตนาลวงโดยสมรู้กับคู่กรณีอีกฝ่าย ตกเป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 155 ต้องบังคับตามนิติกรรมที่ถูกอำพรางคือนิติกรรมกู้ยืม โดยจำเลยผู้ให้กู้มีสิทธิยึดถือโฉนดไว้เป็นประกันจนกว่าจะได้รับชำระหนี้ 

เมื่อนิติกรรมขายฝากก็เป็นโมฆะ จึงไม่จำเป็นต้องเพิกถอนนิติกรรมขายฝากอีก 

โจทก์เป็นผู้ทำนิติกรรมตามสัญญาขายฝาก ถือเป็นผู้มีส่วนได้เสีย มีสิทธิยกความเสียเปล่าแห่งโมฆะกรรมขึ้นกล่าวอ้างได้

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4020/2566