เมื่อคดีมีข้อพิพาทศาลต้องสั่งให้ส่งคำคู่ความตามกฎหมาย

ผู้ร้องยื่นคำร้องอย่างคดีไม่มีข้อพิพาทขอศาลตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดก 

ผู้คัดค้านยื่นคำคัดค้านขอให้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งเพิกถอนพินัยกรรมของผู้ตาย โดยอ้างว่าพินัยกรรมตกเป็นโมฆะ 

เท่ากับเป็นคำฟ้องต่อทายาทตามพินัยกรรมทุกคน และเป็นคำฟ้องแย้งต่อผู้ร้องด้วย 

ศาลชั้นต้นชอบที่จะมีคำสั่งให้ผู้คัดค้านนำส่งหมายเรียกพร้อมสำเนาคำคัดค้านต่อทายาทตามพินัยกรรมทุกคนและผู้ร้อง 

และผู้คัดค้านขอให้ตั้งผู้คัดค้านเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายโดยอ้างสิทธิในฐานะทายาทโดยธรรมแต่เพียงผู้เดียวของเจ้ามรดกผู้ตาย 

เท่ากับว่าหากพินัยกรรมตกเป็นโมฆะทรัพย์มรดกของผู้ตายย่อมตกเป็นสิทธิของทายาทโดยธรรมซึ่งรวมถึงทายาทที่มีสิทธิรับมรดกแทนที่ทายาทโดยธรรม นอกจากนี้ ยังอาจมีทายาทโดยธรรมอื่นที่ไม่ปรากฏรวมถึงอาจมีผู้มีส่วนได้เสียอื่นอีก 

ศาลชั้นต้นต้องสั่งให้ผู้คัดค้านส่งหมายนัดพร้อมสำเนาคำคัดค้านให้ทายาทโดยธรรมทุกคนตามรายชื่อที่ปรากฏในขณะนั้นรวมถึงสั่งให้มีประกาศคำคัดค้านเพื่อให้ผู้มีส่วนได้เสียอื่นที่อาจมีได้ทราบด้วย 

เมื่อศาลชั้นต้นไม่ปฏิบัติตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 172 วรรค 1 ประกอบมาตรา 57 (3) มาตรา 173 วรรค 1 และมาตรา 177 ซึ่งเป็นข้อที่มุ่งหมาย จะยังให้การเป็นไปด้วยความยุติธรรม และเป็นกรณีเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนในเรื่องการส่งคำคู่ความและการพิจารณาคดี

ศาลฎีกาเห็นควรให้เพิกถอนกระบวนพิจารณาและให้ศาลชั้นต้นดำเนินกระบวนพิจารณาใหม่ 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3591/2565